Wat gebeurt er met uw eenmanszaak als u er niet meer bent?

Als iemand sterft, moet de gemeente weten wie er is overleden. Dat kunnen uw nabestaanden doen. Maar meestal gaat een uitvaartverzorger langs bij de gemeente. De gemeente geeft dat weer door aan de Belastingdienst. Dat gaat automatisch. Bent u zzp’er? Dan gaat dit bericht ook automatisch naar de Kamer van Koophandel.

Wie zijn de erfgenamen?

Maar wat gebeurt er daarna met uw bedrijf? Uw erfgenamen zijn direct eigenaar van uw onderneming. Dat zijn uw partner en eventueel kinderen. Als die er niet zijn, dan erven uw ouders, broers en zussen uw spullen én bedrijf. De zaak is samen met uw privé-eigendommen en privékapitaal uw erfenis. Dus met uw apparaten en voorraden, maar ook met alle schulden en uitstaande facturen.

De meeste zzp’ers doen hun eigen werk. Uw nabestaanden kunnen meestal weinig met uw werk. Toch zijn zij na uw overlijden de baas van uw zaak. Zij moeten uw bedrijf voortzetten. U moet er dus voor zorgen dat de nabestaanden uw facturen en bonnetjes begrijpen. En dat ze snel bij uw papieren kunnen komen. Zorg daarom voor een helder overzicht van uw administratie (inclusief alle uitstaande facturen en offertes), zzp verzekeringen en contracten. Zorg ook dat ze weten welke apparatuur bij uw onderneming hoort. Ook belangrijk: ze moeten weten wat uw onderneming waard is.

Na de 1e maand van uw overlijden neemt de Kamer van Koophandel contact op met uw nabestaanden. Is uw bedrijf afhankelijk van u, dan heft de KvK uw bedrijf automatisch op. Bijvoorbeeld als u de schilder bent in uw eigen schildersbedrijf. Willen uw erfgenamen het bedrijf toch overnemen? Dan kunnen ze binnen 6 weken bezwaar maken. Is uw onderneming een winkel, groothandel of veebedrijf? Of is het op een andere manier niet afhankelijk van u als ondernemer? Dan mogen de erfgenamen het zelf weten. Willen zij het bedrijf voortzetten, of opheffen?

De onderneming staken: hoe werkt dat?

Wordt de onderneming opgeheven? Dan geeft de Kamer van Koophandel dat door aan de Belastingdienst. De Belastingdienst stuurt dan de erfgenamen een uitnodiging voor de ‘finale aangifte’. Dat is een laatste belastingaangifte, dat moet worden ingevuld op een F-biljet. Bij die aangifte wordt ook de waarde van het bedrijf vastgesteld.

De nabestaanden moeten daarnaast ook de aangifte voor erfbelasting doen. Ze moeten geld betalen over uw erfenis. Hoeveel? Dat hangt af van de waarde van de erfenis. En van de relatie tussen u en uw erfgenamen.

Belangrijk: accepteren nabestaanden de erfenis?

Uw eenmanszaak leunt op jou. Daarom hoort uw bedrijf bij uw nalatenschap. Erfgenamen moeten dus besluiten: willen ze het aanvaarden of verwerpen? En dan is er ook nog een tussenweg: het ‘beneficiair aanvaarden’. Een nabestaande mag niet kiezen wat hij wel of niet aanvaardt. U kunt dus niet de onderneming verwerpen, maar het privébezit wel aanvaarden. Heeft u een bv of vof? Dan gelden er andere regels.

Nabestaanden moeten weten wat uw bedrijf waard is

Maar hoe kunnen uw nabestaanden dat besluit nemen? Het is belangrijk dat zij snel weten wat uw bedrijf voorstelt en waard is. Als ze niets kunnen vinden over uw bedrijf, dan weten ze niet wat het waard is. En dan is het lastig kiezen. Daarom kunnen zij een erfenis beneficiair aanvaarden. Deze tussenweg heet ook wel ‘aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving’. In gewoon Nederlands betekent dit dat de rechter uitstel geeft. Nabestaanden kunnen dan langer nadenken over hun beslissing.

Erfbelasting en uw bedrijf

Soms kan een bedrijf wel blijven bestaan na de dood van de eigenaar. Bijvoorbeeld als u uw bedrijf met iemand runt, zoals uw partner of kind. Dan kan hij of zij misschien wel uw werk afmaken. In dat geval nemen de erfgenamen het bedrijf over. Dat scheelt meestal erfbelasting. Maar let op: er zijn regels voor. De Belastingdienst wil dat het bedrijf na de overname minstens 5 jaar wordt voortgezet. Anders rekent de Belastingdienst alsnog de volledige erfbelasting.

Werkt u wel samen, maar niet in een eenmanszaak? Bijvoorbeeld in een bv of vof? Dan gelden andere regels.

Bent u als zzp’er kostwinner? Dan heeft uw gezin na uw overlijden geen inkomsten meer. Kunnen uw nabestaanden de hypotheek nog betalen? Of de kinderopvang? Daarvoor kunt u een overlijdensrisicoverzekering afsluiten. Hierin spreekt u precies af wat u na uw overlijden nodig heeft. Dit bedrag wordt dan in 1 keer aan de nabestaanden uitgekeerd. Benieuwd naar de kosten? Reken dan uit wat zo’n verzekering kost.