De rol van CROW richtlijnen

CROW-richtlijnen

De veiligheid van onze wegen is essentieel voor het welzijn van alle weggebruikers. Bij ongevallen door gebrekkige wegen rijst de vraag wie verantwoordelijk is. In dit kader spelen de richtlijnen van het CROW (Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek) een belangrijke rol. Deze richtlijnen helpen wegbeheerders om de infrastructuur te waarborgen en worden door de rechter gebruikt om wegbeheerdersaansprakelijkheid te beoordelen.

Een casus van een scooterongeluk, waarbij een benadeelde ernstig gewond raakte door een scherpe rand van een putdeksel, toont aan hoe deze richtlijnen juridische oordelen kunnen beïnvloeden.

De casus

Op 8 april 2017 is de benadeelde gevallen met zijn scooter door een scherpe rand van een putdeksel in de weg. Hij heeft daarbij ernstige verwondingen opgelopen, waaronder drie schedelfracturen. Een bewakingscamera van de plaatselijke supermarkt maakte filmbeelden van dit ongeval en die filmbeelden zijn aan de benadeelde overgedragen. De benadeelde heeft de Gemeente aansprakelijk gesteld voor zijn schade.

Er is een discussie over het hoogteverschil

De benadeelde had een bureau ingeschakeld om de oneffenheid na te meten. Dit bureau kwam tot de conclusie dat het hoogteverschil in het wegdek waarover de benadeelde was gevallen, bijna 5 cm was. De Gemeente en haar aansprakelijkheidsverzekeraar verdedigen zich door te zeggen dat het hoogteverschil niet groot genoeg was voor aansprakelijkheid en dat de benadeelde zelf schuld heeft aan het ongeval. Er is namelijk door de aansprakelijkheidsverzekeraar een ander bureau ingeschakeld om het hoogteverschil na te meten. Dit bureau hanteerde een andere meetwijze dan het door de benadeelde ingeschakelde bureau en kwam tot de conclusie dat het hoogteverschil minder dan 3 cm was.

Er waren ook andere argumenten om de aansprakelijkheid af te wijzen

Volgens de aansprakelijkheidsverzekeraar reed de benadeelde ook onder invloed van alcohol en te snel door de bocht, waardoor hij midden op de weg kwam. Ook acht de aansprakelijkheidsverzekeraar het niet uitgesloten dat de schade het gevolg was van een gebrek aan de scooter van de benadeelde. Daarnaast stelt de aansprakelijkheidsverzekeraar dat de norm van 3 cm alleen bij een trottoir geldt en niet op een rijbaan, omdat de meeste voertuigen geen hinder ondervinden van het hoogteverschil en bij voldoende rechtshouden niet over de betreffende putdeksel rijden.

Toch oordeelde de Rechtbank in een vervolgprocedure dat de Gemeente aansprakelijk was

De rechtbank heeft met een tussenvonnis een deskundige benoemd om het hoogteverschil en de juiste meetmethode te onderzoeken. In de vervolgprocedure heeft de rechtbank geoordeeld dat de Gemeente aansprakelijk is voor de schade die de benadeelde heeft geleden door het ongeval op 8 april 2017. Het hoogteverschil tussen het wegdek en de putdeksel werd beoordeeld en gemeten volgens de CROW-richtlijnen en aangemerkt als een ernstige oneffenheid, wat de Gemeente verweten kan worden. Het hoogteverschil was volgens de benoemde deskundige 4 à 4,5 cm. Daarbij komt dat dit een weg binnen de bebouwde kom is, waarbij de rijbaan naast automobilisten ook door (snor- en brom) fietsers wordt gebruikt. Op zo’n weg leiden oneffenheden eerder tot gevaarlijke situaties dan op wegen waar alleen door automobilisten gebruik van wordt gemaakt.

De rechtbank stelde geen eigen schuld aan de kant van de benadeelde vast

Er werd geen eigen schuld aan de zijde van de benadeelde vastgesteld, aangezien hij zich voldoende voorzichtig opstelde. Er was geen bewijs dat alcoholgebruik (er is geen alcoholpromillage vastgesteld), of een defect aan zijn scooter bijdroegen aan het ongeval.

Hieronder staan in het kort de betreffende CROW-richtlijnen

De CROW-richtlijnen waar in de zaak naar verwezen wordt, zijn gericht op het beoordelen van oneffenheden in de weg. Hier zijn de belangrijkste punten samengevat:

Definitie van Oneffenheden: Oneffenheden zijn verticale vervormingen van de verharding met een oppervlakte van minder dan 5 m².
Er zijn verschillende ernstklassen:

Licht: 5-15 mm

Matig: 16-30 mm

Ernstig: > 30 mm
Meetwijze: De ernst wordt gemeten met een rei (een rei is een lat van 1,20 m voor het bepalen of het oppervlak van de weg zuiver vlak is), waarbij de maximale afstand tussen de onderkant van de rei en het wegdek bepalend is voor de ernst. De rei moet horizontaal (waterpas) worden gehouden en op het hoogste punt van de oneffenheid worden geplaatst. De grootste afstand tussen de rei en het wegdek moet worden gemeten.
Direct Optreden: Bij ernstige oneffenheden kan er een gevaarlijke situatie ontstaan, wat betekent dat er direct onderhoud vereist kan zijn.
Verkeersveiligheid: De richtlijnen houden rekening met de verkeersveiligheid en beschrijven dat ernstige oneffenheden snel verholpen moeten worden om gevaarlijke situaties te voorkomen.

Conclusie: CROW-richtlijnen zijn essentieel voor het waarborgen van verkeersveiligheid en het vermijden van aansprakelijkheid

De toepassing van CROW-richtlijnen in de beoordeling van wegbeheerdersaansprakelijkheid illustreert hoe belangrijk het is om de veiligheid van onze wegen serieus te nemen. Deze casus benadrukt dat wegbeheerders verantwoordelijk zijn voor het waarborgen van een veilige infrastructuur, en dat nalatigheid ernstige gevolgen kan hebben voor weggebruikers. Door de richtlijnen te volgen en proactief onderhoud te plegen, kunnen gemeenten niet alleen aansprakelijkheid vermijden, maar ook bijdragen aan een veiligere verkeersomgeving voor iedereen. Het is van essentieel belang dat deze richtlijnen blijven gelden als standaard voor de beoordeling en het onderhoud van onze wegen, zodat toekomstige ongevallen kunnen worden voorkomen.

Heeft u vragen over deze casus?
Belt u dan gewoon ’Even Apeldoorn’: (055) 579 3716.

Door Janette Dijkhof
Schadebehandelaar zakelijke aansprakelijkheid,
Centraal Beheer